Hyrje:

Prodhimi i silazhit me cilësi të lartë është themeli për një ushqim bazë të shkëlqyer për blegtorinë. Ndonëse teknikat përmirësohen vazhdimisht, respektimi i disa parimeve themelore gjatë procesit të grumbullimit dhe ruajtjes mbetet kyç për të siguruar vlera ushqyese maksimale dhe për të minimizuar humbjet. Zbatimi i kujdesshëm i këtyre parimeve ndihmon fermerët të kenë në dispozicion foragjere të konservuar cilësore, duke kontribuar në shëndetin e kafshëve dhe rentabilitetin e fermës. Më poshtë paraqiten 7 pikat kyçe për një silazh të suksesshëm:

1. Koha e duhur e kositjes

Zgjedhja e momentit optimal për korrje është vendimtare dhe kërkon vlerësim të kujdesshëm të fazës së rritjes së bimës. Diferenca në përmbajtjen e lëndëve ushqyese dhe tretshmërinë midis foragjereve të korrura shumë herët ose shumë vonë është shumë e madhe. Synoni fazën kur bima ka raportin më të mirë midis rendimentit dhe vlerave ushqyese (p.sh., për barin, zakonisht në fillim të lulëzimit).

2. Lartësia e kositjes

Shumë kultura korren më poshtë se duhet, gjë që çon në rritjen e përmbajtjes së hirit (kontaminim me dhe) në foragjere. Kjo ndikon negativisht në procesin e fermentimit dhe ul vlerat ushqyese. Lartësia optimale e korrjes rekomandohet të jetë të paktën 5-7 cm (ose sipas rekomandimeve specifike për kulturën dhe kushtet lokale) për të siguruar foragjere të pastra.

3. Menaxhimi i tharjes

Arritja e nivelit të duhur të lëndës së thatë (zakonisht 30-40%, në varësi të llojit të silos dhe kulturës) është kritike. Për një tharje të njëtrajtshme dhe të shpejtë, është e rëndësishme që foragjeret të shpërndahen gjerësisht në fushë menjëherë pas korrjes, mundësisht duke përdorur një kondicioner (nëse makina korrëse e ka) dhe një makinë shpërndarëse (tedder). Rreshtimi (swathing) bëhet më pas për të përgatitur foragjeret për grumbullim. Shmangni tharjen e tepërt, pasi silazhi shumë i thatë vështirësohet të ngjeshet mirë.

4. Gjatësia e copëtimit

Përdorimi i një korrëse-grirëse (si ato vetëlëvizëse ose të tërhequra) që siguron copëtim të saktë dhe të njëtrajtshëm është thelbësor. Gjatësia e duhur e copëtimit (zakonisht 1-3 cm, por varet nga lagështia dhe lloji i foragjereve) ndihmon në ngjeshjen më të mirë të masës në silo, duke eliminuar ajrin dhe duke favorizuar fermentimin anaerobik. Korrëse-grirëset moderne ofrojnë gjithashtu mundësinë e shtimit të aditivëve të lëngshëm për silazh gjatë procesit.

5. Shpejtësia dhe organizimi i mbushjes

Një proces i shpejtë dhe i mirëorganizuar i transportit dhe mbushjes së silos është thelbësor për të minimizuar kohën e ekspozimit të foragjereve në ajër. Përdorimi i makinerive me kapacitet të përshtatshëm (korrëse-grirëse, rimorkio transporti, etj.) dhe koordinimi i mirë i tyre sigurojnë që masa të arrijë dhe të shpërndahet shpejt në silo. Kjo është e arritshme edhe në ferma më të vogla me planifikimin e duhur.

6. Ngjeshja efektive

Ngjeshja e kujdesshme dhe e vazhdueshme është ndoshta hapi më kritik për të larguar sa më shumë ajër nga masa e silazhit. Oksigjeni pengon fermentimin e dëshirueshëm dhe favorizon zhvillimin e mikroorganizmave të padëshiruar (mykrave, maja). Përdorni mjete sa më të rënda të mundshme (traktorë të rëndë, mbi 10-15 ton nëse është e mundur) dhe shpërndajeni foragjerin në shtresa të holla (15-20 cm) duke i ngjeshur vazhdimisht, veçanërisht anët e silos.

7. Mbulimi i shpejtë dhe hermetik

Sapo të përfundojë mbushja dhe ngjeshja, silazhi duhet mbuluar menjëherë. Çdo minutë vonesë do të thotë humbje e lëndëve ushqyese. Përdorni një sistem mbulimi efektiv: idealisht një film anësor (wall film), një film nënshtresë (underlayer film) që ngjitet pas sipërfaqes së silazhit dhe një mbulesë kryesore plastike cilësore, rezistente ndaj UV dhe dëmtimeve. Siguroni mbyllje hermetike anash dhe në sipërfaqe duke përdorur thasë me rërë, zhavorr ose goma të vjetra. Mbrojtja me rrjetë kundër zogjve dhe dëmtimeve është gjithashtu e rekomandueshme.

Përfundim:

Duke ndjekur me përpikmëri këto 7 parime themelore, fermerët mund të përmirësojnë ndjeshëm cilësinë e silazhit të prodhuar, duke siguruar një bazë ushqimore me vlera të larta për kafshët dhe duke kontribuar në suksesin e fermës së tyre.