USHQYERJA E DOSAVE NË PRAG PJELLJEJE
Përpunuar nga Klevis Xhardja

Në periudhën në prag pjelljeje, dosa përjeton një situatë të veçantë stresi. Prandaj, në këtë fazë është thelbësore që ushqyerjes t’i kushtohet vëmendje e veçantë. Ushqimi duhet të mbështesë shëndetin dhe vitalitetin e dosës, të kontrollojë në mënyrë të synuar metabolizmin dhe të sigurojë peshë optimale të gicave në momentin e pjelljes.
Përgatitja dhe transferimi
Vendosja e dosës në boksin e pjelljes duhet të kryhet pa stres, të paktën 5 ditë para datës së pritshme. Gjatë këtij transferimi, larja e dosës dhe dezinfektimi i thellë i bokseve përbëjnë bazën për arritjen e rezultateve të larta. Këto masa janë veçanërisht të lehta për t’u zbatuar në sistemin “e gjitha brenda – e gjitha jashtë”.
Kërkesat ushqimore në fund të barsmërisë
Në javën e fundit të barsmërisë, fetusët shtojnë deri në 100 g në ditë. Për këtë arsye, ushqimi i dosës duhet të ketë densitet të lartë ushqyes (të paktën 13.0 MJ ME dhe 9 g lizinë për kg). Reduktimi i tepruar i ushqimit për periudha të gjata, gjë që shpesh ndodh tek dosat me pjellje të vonuar, çon në mungesa ushqimore dhe rrit rrezikun e çrregullimeve metabolike.
Ushqimi përgatitor për pjelljen
Mungesat ushqimore shkaktojnë gica me peshë më të ulët, dosa të dobësuara, kontraksione të dobëta dhe pjellje të vonuara. Një ushqim i specializuar përgatitor ose shtesa Schaumann Sauenpower siguron furnizim të mirë me energji e lëndë ushqyese dhe ndikon pozitivisht në metabolizëm. Ky ushqim jepet rreth 5–7 ditë para pjelljes dhe vazhdon deri 2–5 ditë pas saj. Gjithashtu rekomandohet përdorimi i Schauma Omni-S në të tretën e fundit të barsmërisë, produkt i pasur me vaj salmoni dhe fibra funksionale, që përmirëson shëndetin e zorrëve dhe zhvillimin neuronal të gicave. Ky kombinim rezulton në gica më vitalë, më pak sëmundje puerperale dhe shkallë më të lartë mbarësimi.
Sëmundjet dhe menaxhimi pas pjelljes
Pas pjelljes, shumë dosa preken nga kompleksi MMA (mastit, metrit dhe agalakti), që shoqërohet me mungesë qumështi dhe inflamacion. Shkaqet më të zakonshme janë kushtet e papërshtatshme të mbajtjes, higjiena e dobët dhe mangësitë në ushqyerje, sidomos mungesa e fibrave dhe çekuilibrat mineralë. Kapsllëku pak para pjelljes është gjithashtu problematik, pasi rrit thithjen e toksinave bakteriale dhe ul prodhimin e qumështit. Schaumann Sauenpower ndihmon në parandalimin e kapsllëkut, rrit ndjeshmërinë e mitrës ndaj oksitocinës dhe përmirëson kontraksionet.
Furnizimi me kalcium
Në periudhën e fundit të barsmërisë, furnizimi me kalcium duhet të monitorohet me kujdes. Marrja ditore e kalciumit nga dita e 85-të nuk duhet të kalojë apo të bjerë nën 20–25 g për dosë në ditë. Kjo është e rëndësishme për pjellje të shpejtë dhe prodhim të mirë të qumështit.
Marrja e ujit
Për një fillim të shëndetshëm të laktacionit, dosat duhet të kenë qasje të mjaftueshme në ujë të pastër. Vetëm pirëset automatike me valvul shtypëse (ku dosa e shtyn me hundë dhe del ujë) nuk mjaftojnë. Gjatë periudhës së pjelljes rekomandohet që dosat të kenë gjithashtu enë të posaçme me ujë (vaska), ku ato mund të pijnë lirshëm dhe në sasi të mëdha. Furnizimi i bollshëm me ujë në këtë fazë ndihmon në nxjerrjen e produkteve të metabolizmit përmes urinës, pastrimin e fshikëzës dhe ul rrezikun e infeksioneve të traktit urinar.
Përfitimet e acideve yndyrore Omega-3
Acidet yndyrore Omega-3 kanë një rol të rëndësishëm në ushqyerjen e dosave. Ato përmirësojnë pjellorinë, rrisin vitalitetin dhe fuqizojnë sistemin imunitar. Njëkohësisht, këto acide mbrojnë embrionet duke ndikuar në rritjen e shkallës së mbijetesës së tyre. Për më tepër, Omega-3 ndihmojnë në nxitjen e konsumit të ushqimit, duke mbështetur gjendjen e përgjithshme shëndetësore të dosës.
Përfitimet e fibrave ushqimore funksionale
Fibrat ushqimore funksionale kanë ndikim pozitiv në procesin e tretjes dhe në shëndetin e përgjithshëm të zorrëve. Ato përshpejtojnë kalimin e ushqimit në zorrën e trashë dhe çaktivizojnë mikrobet patogjene, duke krijuar një mjedis më të shëndetshëm intestinal. Përveç kësaj, këto fibra kanë aftësi të lartë fryrjeje, çka ndihmon në rregullimin e procesit të tretjes dhe në parandalimin e çrregullimeve digjestive.